روزی که ((عشق )) به قضاوت نشست !!!

 

گزارشگر: فرحروز امیراسکندری

روز سه شنبه 6 آبان ، مصادف با سوم محرم 1393 ،((عشق علیه السلام )) علیرضا قزوه ، ( انتشارات مهر/1389 ) شامل 4 دفتر با عناوین ((مرگ مهربان )) ، (( عشق علیه السلام )) ، (( پشت هرسنگ خداست )) ، (( دونیمه حوّا )) و (( یک قصیده )) حاوی 65 قطعه شهر سپید و کلاسیک ، در کلاس ادبیات خلاق ، کتابخانه ی مرکزی اردبیل مورد نقد و بررسی قرار گرفت .

این کلاس ها که جمعی از علاقمندان ، شعر و نویسندگان شهرستان اردبیل در آن حضور دارند ، سومین سال پیاپی دوره ی فعالیتش را سپری می نماید .

در این جلسه ضیائی ابتدا به تبیین ریشه های پیدایش سوگ سروده ها از نظر فلسفی ، تاریخی ، ادبی ، و اجتماعی پرداخت و در ادامه ، رواج بیشتر این اشعار را از دوره صفوی و گرایش به مذهب شیعی دانست و با اشاره به ترکیب بند معروق محتشم کاشانی :

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است

از بزرگان سوگ سرا اردبیلی چون مرحوم بیضای اردبیلی ، منزوی ، یحیوی و منعم و ... یاد نمود و قسمتی از ادبیات پایداری را نتیجه ظهور جان یابی سوگ سروده ها دانست .

سپس ، ضیایی ، نقد کتاب « عشق علیه السلام » را با گزارشی درباره ی  انتشارات سوره ، به عنوان یکی از موفق ترین ناشران سالهای اخیر، آغاز نمود و علیرضا قزوه ، این شاعر گرمساری را از پیشروان عرصه ادبیات پایداری و از شاعران بزرگ دوره معاصر معرفی نمود که تظاهر مسائل مذهبی در شعر ، از ویژگی های آثار اوست و با مجموعه ی « مولا ویلا نداشت » به عنوان شاعر - منتقدی اجتماعی شناخته شد و از ایشان تا کنون در قالب سپیده و غزل اشعار بسیاری منتشر شده است .

ضیایی سپس به قرائت اشعاری چند از این مجموعه پرداخت . سوگ سروده های این مجموعه در قالب غزل و اشعار پایداری سپیده و « عشق علیه السلام » از جمله غزل های این     مجموعه ، در رثای امام حسین (ع) است . منیژه موفق ، از جوان ترین نویسندگان حاضر در  جلسه ، اشعار قزوه را آکنده از استعارات و ترکیبات دیر یاب اما زیبا دانست .

تبلور حرفه ای استعارات ، تلمیحات و تصویر گری در شعر قزوه را امیر اسکندری – پژوهشگر - از جمله ویژگی های این کتاب دانست .جباری طوی ، نویسنده و پیشکسوت فرهنگی  ، با ارزیابی اشعار عاشورایی شاعر در حیطه ی شعر ایینی که شور و شعور را توامان دارد ایم مجموعه را از موفق ترین محصولات ادبی معاصر برشمرد /

انتخاب قالب غزل و نفس تغزل موجود در آن برای سوگ سروده را مریم محمدی – شاعر -  از نقاط قوت کتاب دانسته  و گردآوری اشعار کلاسیک و سپید در یک مجموعهواحد را پسندیده ندانست . پژوهشگر ادبیات آیینی ، مهناز نوراله زاده وجه مشترک اشعار کلاسیک و سپید این مجموعه را روایت عاشقانه ی قزوه از حادثه ی کربلا عنوان کرده و  تصویر سازی های ناب و استفاده زیاد از آرایه ی پر سونیفیکیشن را نیز از دیگر مولفه های بارز اشعار بیان نمود .

روایتگری عالی ، تلمیحات فوق العاده ، تغییر منظر دید ، استفاده از تغزل لطیف عاشقانه برای مقوله ی سوگ، تلفیق عرفان با اشعار از مشخصه های برجسته ای بود که دکتر ضیایی در جمعبندی به آن ها اشاره نمود و نگاه قزوه به حادثه ی کربلا را منبعث از تلفیق مبانی عرفانی در غزل عاشقانه ی معاصر دانست.

شراب و ساقی و میخانه بود و ظرف نبود

همین که دور تو آمد، پیاله پیدا شد

ضیایی با اشاره به چهره هایی چون چون میرشکاک ،مجاهدی، محمود حبیبی کسبی ، رضا اسماعیلی و ... که از شاعران موفق کلاسیک سرا در عرصه شعر آیینی هستند اظهار تاسف کرد که هنوز در شعر سپید عاشورایی کار چندان موفقی ارائه نشده است.

عشق علیه السلام

شور به پا میکند، خون تو در هر مقام

می شکند بی صدا در خود، هر صبح و شام

باده به دست تو کیست؟ طفل شهید جنون

پیر غلام تو کیست؟ عشق علیه السلام

در رگ عطشانتان، شهد شهادت به جوش

می شکند تیغ را، خنده خون درنیام

ساقی بی دست شد، خاک زمی مست شد

میکده آتش گرفت، سوخت می و سوخت جام

بر سر نی می برند، ماه مرا در عراق

کوفه شود شامتان، کوفه مرامان شام!

از خود بیرون زدم، در طلب خون تو

بنده حرّ توام، اذن بده یا امام

عشق به پایان رسید، خون تو پایان نداشت

آنک پایان من، در غزلی ناتمام