کتابدار بخش امانت / افشین خاک نژاد /کتابخانه عمومی پارس آباد

قبل از اینکه برای موضوع یاد شده مطالبی بنویسم بهتر است در مرحله ی اول خلاصه ای از نقش کتابدار بیان کنیم .

وظایف یک کتابدارعبارتند از: راهنمای مراجعین درانتخاب کتاب ، سفارش ،گردآوری ، ثبت کتاب ، سازماندهی، فهرست نویسی ورده بندی کتاب . بخش امانت یکی از فعال ترین بخش های هر کتابخانه به شمار می آید. مهمترین وظیفه ی این بخش، امانت دادن کتاب های غیر مرجع است که بر اساس رده بندی دیویی جوابگوی نیازهای مخاطبین می باشد.

بهتر است یادی از این عزیزان بکنیم چرا که در کتابخانه های عمومی از میان همکاران، شلوغ ترین ومهمترین بخش محسوب می شود .عده زیادی از مراجعین ویا افراد دیگر بارها وبارها از من سئوال می کنند که مگر کار اصلی همکاران در بخش امانت فقط دادن وپس گرفتن کتاب نیست وبه دنبال آن می گویند این که کاری ندارد من هم می توانم! در پاسخ به  آنها می گویم ممکن است در ظاهرچنین ساده به نظر برسد ولی در اصل چنین نیست چرا که یک کتابدار بخش امانت مسئولیت های مهم ودشواری را بر عهده دارد که با چند نمونه مثال روشن تر بیان میکنم  .به نظر من یک کتابدار در مرحله اول باید ویژگی هاوتوانایی هاییاز این دست  داشته باشد :

1-عشق به کتاب

2- احترام به مراجعین

 2-فروتنی وخوشرویی

3-صبوری و سعه صدر

 4-قابلیت تشخیص کتاب ها در هر موضوع

5-احراز شرایط رشته ی کتابداری ویا رشته های مرتبط با آن

6-داشتن خلاقیت ونوآوری

-................

مسلما همه ی موارد گفته شده باید با هم تعامل وهمکاری زنجیره وار داشته باشد ودر غیر اینصورت کتابدار با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد .ممکن است بپرسید چگونه موارد ذکر شده با هم در ارتباطند ؟ در پاسخ ، به یک مثال اشاره خواهیم نمود.  فرض کنید فردی برای تهیه کتاب به کتابخانه عمومی مراجعه می کند وممکن است اخلاق خوبی نداشته باشد ویا به علت مشکلات بیرون از کتابخانه حوصله چندانی نداشته باشد وبه دنبال آن در شناخت کتاب هم مشکل داشته باشد درآن شرایط آیا می تواند بی تفاوت باشد؟درجواب خواهیم گفت البته یک کتابدار وظیفه شناس با رعایت الگوهایی همچون: داشتن آرامش کامل وحفظ خونسردی وبا گوش دادن به سخنان مراجعه کننده حس همدردی خود را به او نشان میدهد تا کمی ازناراحتی ایشان بکاهد وبهتر است با ابراز کلمات محبت آمیزهمانند: بفرمایید،درست است آنچه می گویید و..او را به آرامش بخواند. همچنین اگر در تشخیص و انتخاب کتاب دچار مشکل شود،کتابدار می تواندبا توجه به تجربیات ومهارت های کتاب هایی به اومعرفی کند البته لازمه شناساندن کتاب مفید به مراجعان، اول از همه آگاهی خود کتابدار از منابع موجود در کتابخانه می باشد.

چنانچه کتابدار آگاهی وشناخت لازم از ویژگی های یک کتابدار بخش امانت رانداشته باشد چه بسا با مشکلات زیادی روبرو  شود و این امر عواقب ناخوشایندی به دنبال خواهد داشت حتی ممکن است اعتبارو اطمینان بین کتابدار ومراجعه کننده از بین برود وکم کم از تعداد علاقه مندان به کتاب وکتابخانه ومطالعه کاسته شود. باآنکه مجهز بودن کتابخانه به امکانات مختلف،عامل مهمی است ولی عدم آشنا یی یک کتابدار با امکانات و اطلاعات موجود، صدمات زیادی به بار خواهد آورد. در مثالی دیگر می توان گفت کتابخانه  هماننددانشگاه مردم است ونقش کتابداربه منزله استاد دانشگاه است ومراجعه کننده ویا همان مخاطب به عنوان دانشجو  یا  کسی که می خواهد از دانشگاه علمی کسب کند وآن علم همان پاسخ دهی به سئوالات ویا گرفتن کتاب ویا اطلاعات است .پس نقش کتابدار بخش امانت در این راستا از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

 در پایان این نکته را باید به خودمان گوشزد نماییم که چنانچه در وظایف محوله خود کوتاهی نماییم چه بسا از تعداد مراجعه کنندگان به کتابخانه کاسته خواهد شد وبه دنبال آن دیگر به وجود ما در کتابخانه نیازی نخواهد بود.